Trong toàn bộ hệ thống khí nén, van an toàn (Safety Valve) là thiết bị quan trọng nhất, được thiết kế để xả áp khi áp suất vượt ngưỡng cho phép.
Đây là “van cứu mạng” giúp bảo vệ:

Máy nén khí
Bình chứa khí
Người vận hành
Tài sản trong nhà máy

Tuy nhiên, thực tế tại nhiều doanh nghiệp, van an toàn không được kiểm định – không được vệ sinh – không được thử tải, dẫn đến tình trạng kẹt van.

Vậy nếu van an toàn bị kẹt thì điều gì sẽ xảy ra?
Mức độ nguy hiểm đến đâu?
Và làm sao để phòng tránh?

Bài viết dưới đây phân tích CHI TIẾT – CHUYÊN SÂU, giúp doanh nghiệp tránh những rủi ro chết người khi vận hành hệ thống khí nén.

1. VAN AN TOÀN BỊ KẸT LÀ GÌ?

Van an toàn được thiết kế để mở khi áp suất trong bình chứa vượt mức cài đặt (thường từ 8–13 bar tùy hệ thống).
“Kẹt van” có nghĩa là:

Van không mở khi áp vượt ngưỡng
Hoặc mở quá chậm
Hoặc mở không hết hành trình
Hoặc không đóng lại sau khi mở

Các nguyên nhân phổ biến:

Bám bụi – gỉ sét
Lò xo yếu hoặc gãy
Cặn nước ngưng – dầu ngưng
Không được thử nghiệm hàng năm
Van chất lượng kém
Áp suất đặt sai thông số
Mua van trôi nổi không đạt kiểm định

Van an toàn bị kẹt = hệ thống MẤT HOÀN TOÀN chức năng bảo vệ áp suất.

2. NẾU VAN AN TOÀN MÁY NÉN KHÍ / BÌNH CHỨA KHÍ BỊ KẸT THÌ ĐIỀU GÌ SẼ XẢY RA?

Đây là phần quan trọng nhất của bài viết.

2.1. Nguy cơ NỔ BÌNH CHỨA KHÍ – RỦI RO NGHIÊM TRỌNG NHẤT

Bình chứa khí nén thường chịu áp từ 8–13 bar.
Nếu van an toàn không mở → áp tiếp tục tăng.

Hậu quả có thể xảy ra:

Đường hàn nứt
Thân bình biến dạng
Toạc đầu bình
Bình phát nổ

Nổ bình khí nén có sức công phá cực lớn, tương đương bom áp suất, có thể gây:

Thương vong cho người xung quanh
Phá hủy nhà xưởng
Gãy cột thép – sập tường panel
Hư hỏng toàn bộ thiết bị gần kề
Cháy nổ dây chuyền điện – gas

👉 Nhiều tai nạn thực tế ở Việt Nam là do van an toàn không hoạt động hoặc bình không kiểm định.

2.2. Máy nén khí quá tải → cháy motor – cháy biến tần

Khi áp vượt ngưỡng mà van không xả:

Máy nén phải làm việc trong áp cực cao
Motor quá tải nhiều lần
Dòng điện tăng đột ngột
Biến tần báo OC/OL/OV rồi cháy

Hậu quả:

Hỏng motor (chi phí 7–40 triệu)
Hỏng biến tần (10–50 triệu)
Máy dừng đột ngột, gây gián đoạn sản xuất

2.3. Lọc tách dầu bị nổ – vỡ

Bộ lọc tách dầu (oil separator) chỉ chịu được áp suất giới hạn.
Khi áp vượt quá:

Lọc tách bị phình
Vỡ lưới tách
Dầu phun vào đường khí → ô nhiễm hệ thống
Có thể nổ bung phần tách

2.4. Đường ống khí nén nứt – xì – bật đầu nối

Đặc biệt nguy hiểm với:

Ống thép cũ
Ống mạ kẽm gỉ
Ống nhựa PPR/PVC (tuyệt đối không dùng cho khí nén áp cao)

Ông nổ có thể bắn ra mảnh kim loại nguy hiểm.

2.5. Tăng lượng nước ngưng – dầu ngưng trong hệ thống

Áp quá cao → nhiệt tăng → tạo nhiều hơi nước & dầu ngưng → hỏng:

Máy sấy khí
Lọc đường ống
Van – xy lanh – máy đóng gói

3. DẤU HIỆU NHẬN BIẾT VAN AN TOÀN ĐANG BỊ KẸT

Doanh nghiệp có thể nhận biết van an toàn bị kẹt qua 4 dấu hiệu sau:

3.1. Áp suất bình vượt ngưỡng nhưng van không xả

Đây là dấu hiệu rõ nhất.

3.2. Van an toàn lâu năm không được kiểm định

Trên thân van có tem kiểm định năm.
Nhiều xưởng không bao giờ kiểm tra.

3.3. Van bám dầu – nước ngưng – bụi

Nhìn bên ngoài thấy gỉ, ố vàng, bám dầu → nguy cơ cao kẹt.

3.4. Van xả “hơi yếu”, xả nhỏ giọt, không xả mạnh

Cho thấy lò xo, đĩa van không còn hoạt động đúng.

4. NGUYÊN NHÂN CHÍNH KHIẾN VAN AN TOÀN BỊ KẸT

Không vệ sinh định kỳ
Không kiểm định 6–12 tháng/lần
Mua van rẻ, không đạt tiêu chuẩn
Van sai áp suất kỹ thuật
Nước ngưng quá nhiều trong bình chứa
Dầu máy nén khí bị bẩn – bị oxy hóa
Cặn trong bình chứa gây kẹt đĩa van

5. CÁCH PHÒNG TRÁNH – QUY TRÌNH BẢO VỆ VAN AN TOÀN

5.1. Kiểm định bình chứa khí & van an toàn định kỳ

Theo quy định:

Bình chứa khí: kiểm định 3 năm/lần
Van an toàn: kiểm định 1 năm/lần

👉 Doanh nghiệp PHẢI tuân thủ.

5.2. Vệ sinh van an toàn mỗi 6 tháng

Làm sạch bụi
Làm sạch dầu bám
Kiểm tra lò xo & đĩa van

5.3. Xả nước bình chứa hàng ngày

Nước ngưng gây gỉ sét → cặn → kẹt van.

5.4. Dùng van an toàn chất lượng cao

Van phải:

Chịu áp đúng chuẩn
Có giấy kiểm định
Có thể mở thử (test lever)
Độ chính xác cao

5.5. Test van an toàn định kỳ

Bật cần test nhẹ để kiểm chứng van còn hành trình.

6. KINGPOWER – CUNG CẤP VAN AN TOÀN & DỊCH VỤ KIỂM TRA BÌNH CHỨA KHÍ NÉN

Công ty TNHH Dịch vụ Công nghiệp KingPower cung cấp:

✔ Van an toàn đạt chuẩn kiểm định

Áp 7 bar
8 bar
10 bar
12 bar
13 bar

Dùng cho tất cả các dòng:

Bình chứa khí 200L – 3000L
Máy nén khí trục vít
Máy nén khí piston

✔ Dịch vụ kiểm tra – thay thế – vệ sinh van an toàn

✔ Dịch vụ vệ sinh bình chứa & xả cặn

✔ Dịch vụ bảo trì hệ thống khí nén toàn diện

✔ Cung cấp bình chứa khí – máy nén khí – phụ tùng

7. KẾT LUẬN

Van an toàn là thiết bị nhỏ nhưng đóng vai trò sống còn trong hệ thống máy nén khí.
Nếu van an toàn bị kẹt:

Có thể gây nổ bình chứa khí
Cháy motor, cháy biến tần
Vỡ lọc tách dầu
Nứt đường ống
Nguy hiểm tính mạng con người

Doanh nghiệp cần kiểm định – kiểm tra – vệ sinh van an toàn thường xuyên và sử dụng van chất lượng cao để tránh rủi ro đáng tiếc.

THÔNG TIN LIÊN HỆ KINGPOWER

CÔNG TY TNHH DỊCH VỤ CÔNG NGHIỆP KINGPOWER
📍 Địa chỉ: Lô L6-24, Khu đô thị Việt Hòa, phường Việt Hòa, TP. Hải Phòng
📞 Hotline kỹ thuật: 0963 387 586
🌐 Website: https://acparts.vn
📧 Email: khinennhtaminh@gmail.com